२०७८ भदौ २० गते
वीरगञ्ज । वीरगञ्ज महानगरपालिकाबाट बालबालिका तथा किशोर किशोरीलाई मानसिक स्वास्थ्य सम्बन्धी तालिम दिइएको छ ।
त्यसका लागि महानगर अन्तर्गत रहेका स्वास्थ्य संस्थामा कार्यरत स्वास्थ्यकर्मीलाई मानसिक स्वास्थ्य सम्बन्धी ५ दिने ‘सेवा प्रदायक’ तालिम प्रदान दिइएको हो ।
भदौ ७ गतेदेखि ११ गतेसम्म, भदौ १३ गतेदेखि १७ गतेसम्म गरी दुई पटक तालिम भइसकेको वीरगवञ्ज महानगरपालिकाको स्वास्थ्य महाशाखाले जनाएको छ । ४० जना तालिममा सहभागी भईसकेका छन् ।
महानगरपालिका अन्तर्गत एउटा प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र, १६ वटा स्वास्थ्य चौकी, सहरी स्वास्थ्य केन्द्र १ वटा, नगर स्वास्थ्य केन्द्र ४ वटा, आधारभूत स्वास्थ्य केन्द्र ८ वटा र सामुदायिक स्वास्थ्य इकाई १ वटा गरी ३० वटा स्वास्थ्य संस्थामा कार्यरत स्वास्थ्यकर्मीलाई तालिम दिइने महानगरले जनाएको छ ।
तालिममा सहभागीले स्वास्थ्य संस्था तथा समुदायमा मानसिक स्वास्थ्य समस्या भएका बालबालिका तथा किशोर किशोरी पहिचान गर्ने, आफ्नो तर्फबाट सक्ने खालका समस्या समाधान गर्ने र जटिल समस्या देखिएको अवस्थामा मानसिक रोग विशेषज्ञ डाक्टर समक्ष रिफर गरि उपचारमा सहयोग गर्ने स्वास्थ्य महाशाखाका जनस्वास्थ्य निरीक्षक सुमनचन्द्र ठाकुरले बताए ।
‘अध्ययनका क्रममा सबैले मानसिक स्वास्थ्य समस्या र त्यसको निदानका बारेमा अध्ययन त गरेका हुन्छन् । तर सेवा प्रदायकलाई दिने तालिमले उनीहरुलाई थप दक्षता प्रदान गर्दछ ।’ उनले भने ।
बालबालिका तथा किशोर किशोरीमा पनि चिन्ता, दिक्दारीपन, पागलपन, मानसिक विछिप्तता, छारे रोग जस्ता समस्या देखिन सक्छ । बच्चा तथा किशोरा अवस्थामा मानसिक स्वास्थ्यमा समस्या देखिँदा उनीहरुको वृत्ति विकासमा असर पर्ने स्वास्थ्यकर्मीहरुको भनाई छ ।
‘सबै मानिसक समस्या रोग हुँदैन । पहिचान गर्नुपर्छ । बालबालिका तथा किशोर किशोरीहरुमा डराउने, झस्कने, एकोहोरो टोलाएर बस्ने, होमवर्कहरु नगर्ने, नसुत्ने, जे पायो त्यहि बोल्ने जस्ता समस्या पो देखिएको छ कि ?’ जनस्वास्थ्य निरीक्षक ठाकुरले भने ‘मानसिक समस्या देखियो भने उनीहरुको भविष्य राम्रो हुँदैन, समयमा काउन्सिल भयो भने समाधान हुन्छ । रोग नै रहेछ भने पनि उपचार संभव छ ।’
मानसिक रोग विशेषज्ञ डाक्टर भरत कुमार गोईतले कोरोना महामारीमा विद्यालय नखुल्दा बालबालिका तथा किशोर किशोरीको मानसिक स्वास्थ्यमा नकारात्मक असर परेको बताए ।
‘बालबालिकामा डर त्रासको र किशोर किशोरीमा एन्जाईटी र डिप्रेसनको समस्या देखियो ।’ उनले भने ‘ स्कुल नभएपछि मोबाईलको लत लागेको छ, सामाजीकीकरण नहुँदा झनक्क रिसाउने, नसुत्ने जस्ता समस्या देखिएका छन्, कतिपय अभिभावक बालबालिका र किशोर किशोरीलाई लिएर चेकजाँचका लागि आएका पनि छन् ।’
अभिभावकले बालबालिका तथा किशोर किशोरीको कुरा सुन्ने, उनीहरुलाई प्रयाप्त समय दिने, बालबालिकाले सोधेका प्रश्नको सही उत्तर दिने, इन्डोर र आउट डोर खेलहरुमा बालबालिका तथा किशोर किशोरीलाई सहभागी गराउने र सामाजिक सञ्जालमा कम समय विताउन लगाउने गर्नुपर्ने उनको सुझाव छ ।
सरकारले विद्यालयमा मानसिक स्वास्थ्य सचेतनाका कार्यक्रम, किशोर किशोरी लक्षित मानसिक स्वास्थ्य कार्यक्रम अघि सार्नुपर्ने उनको सुझाव छ ।